Joga – na czym polega i jakie daje efekty?

Współczesne podejście do jogi różni się w zależności od kultury i regionu. Na Zachodzie jest ona postrzegana przede wszystkim jako wszechstronna forma aktywności fizycznej, która zwiększa siłę i elastyczność, poprawia kondycję oraz wspiera budowanie odporności na stres. W Azji joga nierzadko wiąże się z medytacją – na przykład w Japonii praktykuje się ją w kontekście Zen, a w Tajlandii bywa elementem tradycyjnych technik leczniczych i masażu. Nawet w krajach o innych tradycjach religijnych, takich jak kraje muzułmańskie, joga znalazła swoje miejsce, choć w zmodyfikowanej formie, by lepiej odpowiadać lokalnym potrzebom kulturowym.

Joga oferuje znacznie więcej niż tylko korzyści fizyczne. Praktyka ta wpływa również na psychikę – pomaga osiągnąć spokój umysłu, rozwija świadomość ciała i uczy uważności. Bez względu na to, w jakiej formie jest uprawiana, pozostaje uniwersalnym narzędziem do pracy nad sobą, które przynosi korzyści na wielu poziomach życia.

Praktykowanie jogi to nie tylko sposób na poprawę kondycji fizycznej, ale także klucz do lepszego samopoczucia psychicznego. Regularne ćwiczenia pomagają osiągnąć równowagę i harmonię w życiu, jednocześnie wzmacniając ciało i wyciszając umysł. Co więcej, joga jest niezwykle dostępna – można ją praktykować niemal wszędzie: w domu, na świeżym powietrzu, w czasie podróży, samodzielnie, z przyjacielem lub w grupie.

Praktykowanie jogi nie wymaga inwestowania w drogie akcesoria czy specjalistyczny sprzęt – wystarczy mata, wygodne ubranie i odrobina przestrzeni. Różnorodność stylów i podejść sprawia, że każdy może znaleźć coś dla siebie, niezależnie od poziomu sprawności fizycznej czy indywidualnych potrzeb. Joga nie tylko wspiera zdrowie fizyczne, ale także uczy uważności, pomaga radzić sobie ze stresem i wprowadza harmonię w codzienność.

Joga jest wszechstronną praktyką, ponieważ korzyści, które można z niej czerpać obejmują zarówno aspekty fizyczne, jak i emocjonalne. To jeden z tych rodzajów aktywności, który pomaga zadbać o zdrowie w sposób holistyczny.

• Poprawa elastyczności – regularne wykonywanie asan zwiększa zakres ruchu w stawach i rozciąga mięśnie, co pomaga zachować sprawność fizyczną na dłużej.
• Wzmocnienie ciała – różne pozycje jogi angażują różne grupy mięśni, dzięki czemu przyczyniają się do wzmocnienia ich siły i poprawy postawy.
• Poprawa równowagi – praktykowanie jogi rozwija koordynację i kontrolę nad ciałem, budując stabilność ruchową.
• Redukcja napięcia mięśniowego – joga pomaga w złagodzeniu napięcie oraz dolegliwości bólowych pleców, głowy, czy karku.
• Korzystny wpływ na układ krążenia i pracę serca – poprzez pracę nad oddechem, redukcję stresu i poprawę ogólnej wydolności organizmu, joga ma korzystny wpływ na układ krążenia. Istnieją badania, które dowodzą, że długotrwała praktyka jogi poprawia skurczowe ciśnienie krwi oraz może pomóc zachować dobrą pracę układu sercowo-naczyniowego na dłużej.
• Poprawa funkcji układu oddechowego – pranajamy, czyli ćwiczenia oddechowe praktykowane podczas jogi, poprawiają wydolność oddechową oraz pomagają lepiej funkcjonować osobom cierpiącym chorującym na astmę.

• Redukcja lęku i stresu – techniki oddechowe i medytacja pomagają wyciszyć umysł oraz obniżyć poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu.
• Poprawa samopoczucia emocjonalnego – podczas praktyki jogi organizm wytwarza endorfiny, które mają udowodnione działanie przeciwbólowe i poprawiają nastrój.
• Lepsza koncentracja – joga poprawia uważność i zdolność do skupienia się na chwili obecnej.

Rozpoczynając swoją przygodę z jogą, warto mieć plan. Pomocne w jego określeniu mogą okazać się poniższe wskazówki.

Zastanów się, co chcesz osiągnąć. Istnieje wiele rodzajów jogi i każdy z nich może wesprzeć Cię w realizacji określonych celów. Np. jeśli marzysz o relaksie i wyciszeniu, spróbuj Yin Jogi. Jeśli wolisz skoncentrować się na wzmacnianiu ciała, pomocna będzie Joga Hatha. A jeśli szukasz intensywnych wyzwań, spróbuj Bikram Jogi.

Zastanów się, czy wolisz ćwiczyć w grupie i masz możliwość, aby to robić, czy raczej wolisz rozpocząć praktykę w domowym zaciszu z pomocą aplikacji lub kursów online. Dostosuj praktykę do swojego stylu życia.

Znajdź miejsce, które sprzyja koncentracji. Przygotuj wygodne ubranie, matę lub koc. Z czasem, kiedy opanujesz podstawy, pomocne mogą być dodatkowe akcesoria, jak pasek czy klocki.

Nawet 10–20 minut codziennych ćwiczeń przynosi efekty. Regularna praktyka sprawi, że Twoje możliwości z czasem będą coraz większe, a efekty jeszcze bardziej odczuwalne.

Ćwicz w zgodzie ze swoimi możliwościami, obserwując swoje ciało i umysł. Cierpliwość i wytrwałość są kluczem do sukcesu.

Każdy krok w praktyce jogi przybliży Cię do pełniejszego zrozumienia siebie i osiągnięcia wewnętrznego spokoju.

Joga to praktyka, której oferta jest tak różnorodna, że bez problemu odnajdą się w niej osoby zupełnie początkujące, jak i te na wyższym poziomie zaawansowania. Swoją przygodę z jogą warto zacząć od ćwiczeń prostych, łagodnych asan, które przygotują ciało do większych wyzwań i trudniejszych pozycji. Wśród asan polecanych osobom początkującym wymienia się:

• Balasana (pozycja dziecka) – pozycję do odpoczynku i rozciągania pleców;
• Tadasana (pozycja góry) – asanę poprawiającą postawę ciała i uczącą stabilności;
• Adho Mukha Svanasana (pies z głową w dół) – asanę rozciągającą ciało i poprawiającą krążenie krwi;
• Bhujangasana (pozycja kobry) – asanę wzmacniającą mięśnie pleców i otwierającą klatkę piersiową;
• Sukhasana (łatwa pozycja siedząca) – pozycję sprzyjającą medytacji i ćwiczeniom oddechowym;
• Setu Bandhasana (mostek) – asanę wzmacniającą kręgosłup i otwierającą biodra.

Istnieje wiele technik jogi, a każda z nich koncentruje się na wybranych aspektach – fizycznych, oddechowych, medytacyjnych, czy duchowych. Każda z technik ma swoje unikalne właściwości, dzięki czemu każdy może znaleźć w tej praktyce coś dla siebie. Poznajmy kilka wybranych technik jogi, które cieszą się największą popularnością.

Od tej techniki warto zacząć. Joga Hatha koncentruje się na asanach i technikach oddechowych. Poprawia postawę ciała, siłę i elastyczność mięśni, poprawia koncentrację i pomaga zredukować stres.

To technika idealna dla osób, które lubią ruch, rytm i połączenie ćwiczeń fizycznych z odprężeniem umysłu. Przejścia z asany do asany powinny być w tej technice płynne, zgodne z rytmem oddechu. Vinyasa poprawia kondycję, siłę i elastyczność mięśni, a przy tym pomaga w spalaniu kalorii, ćwiczeniu równowagi i koncentracji.

Ta technika jest bardziej wymagająca, ponieważ łączy intensywny trening fizyczny z ćwiczeniem koncentracji. Ashtanga Joga składa się z ustalonych sekwencji pozycji wykonywanych w określonym porządku oraz w zgodzie z oddechem. Jej celem jest detoksykacja organizmu, budowanie siły i elastyczności ciała, spalanie kalorii, a także wzmocnienie układu oddechowego.

Kundalini Joga to technika dla osób, które pragną doświadczyć głębokiego relaksu oraz dążą do skupienia uwagi i koncentracji. Łączy w sobie techniki oddechowe, medytację, mantry, asany oraz dynamiczne ruchy. Praktyka tego rodzaju jogi może przynieść ulgę w codziennym stresie, pobudza energię, ćwiczy koncentrację, ale też wzmacnia układ nerwowy i hormonalny.

Yin Joga to technika, która koncentruje się na stymulacji meridianów (kanałów energetycznych) poprzez długie, pasywne pozycje. Dzięki niej możliwe jest rozluźnienie tkanek głębokich, poprawienie mobilności stawów, zredukowanie napięcia i stresu, regeneracja organizmu oraz ćwiczenie koncentracji i uważności. Yin Jogę doceniają zwłaszcza osoby, którym bliska jest teoria krążącej energii według medycyny chińskiej, a praktyka tej techniki działa jak medytacja w ruchu.

W tej technice wykorzystuje się pomocniczo akcesoria takie jak paski, czy klocki, które pomagają zwiększyć precyzję w wykonywaniu asan. Lyengar Jogę wykorzystuje się jako technikę wspierającą w terapii po urazach i rehabilitacji. Pomaga wzmocnić mięśnie i stawy, poprawić równowagę, zwiększyć elastyczność mięśni, zredukować stres i poprawić koncentrację.

Bikram Joga to technika, na którą składa się seria 26 pozycji, które wykonuje się w pomieszczeniu ogrzanym do około 40°C. Podstawowym celem tej techniki jest detoksykacja organizmu, spalanie kalorii, wzmocnienie i zwiększenie elastyczności mięśni, poprawa krążenia oraz wspieranie układu oddechowego.

Joga Nidra to praktyka, którą proponujemy gościom uzdrowiska NAMI Medical Holistic Care. To idealny sposób na zakończenie dnia, ponieważ dzięki połączeniu elementów medytacji prowadzonej z głębokim relaksem, pomaga zredukować stres i zmniejszyć napięcia, obniżyć ciśnienie krwi, zregenerować organizm oraz wpłynąć na lepszą jakość snu.

Joga uważana jest za bezpieczną, różnorodną i odpowiednią dla większości osób praktykę. Istnieją jednak sytuacje, w których należy zachować ostrożność – zwłaszcza wtedy, kiedy planujesz ćwiczyć samodzielnie, bez opieki doświadczonego instruktora. W takich sytuacjach przed rozpoczęciem praktyki warto skonsultować rozpoczęcie ćwiczeń oraz ich rodzaj ze swoim lekarzem lub rehabilitantem:

• kontuzje stawów – niektóre pozycje mogą nasilać ból lub dyskomfort;
• problemy z ciśnieniem – pozycje tzw. odwrócone, mogą wpływać na ciśnienie krwi;
• problemy z sercem – zwłaszcza intensywne techniki jogi mogą nadmiernie obciążać układ sercowo-naczyniowy;
• osteoporoza – pozycje wymagające dużego nacisku lub siły mogą stanowić ryzyko;
• choroby oczu – jaskra lub odwarstwienie siatkówki to choroby, które stanowią przeciwskazanie do pozycji odwróconych, które mogą zwiększyć ciśnienie wewnątrzgałkowe;
• przebyte operacje lub urazy – warto wstrzymać się z praktyką jogi do momentu pełnego wyzdrowienia;
• przepuklina – niektóre asany mogą powodować nadmierne napięcie w obszarze brzucha.

Ciąża nie musi stanowić przeciwskazania do praktykowania jogi, jednak warto, aby przed rozpoczęciem ćwiczeń skonsultować się z lekarzem oraz doświadczonym instruktorem i wybrać technikę odpowiednią dla kobiet w ciąży nawet w 3. i 4. trymestrze. Istnieją specjalne zajęcia z jogi prenatalnej, prowadzone przez doświadczonych instruktorów i bezpieczne dla przyszłych mam.

Joga cieszy się ogromną popularnością na całym świecie. Powodem tej popularności jest z pewnością wszechstronność i różnorodność jogi. W praktyce można odnaleźć techniki spokojne i relaksujące oraz dynamiczne i intensywne, przez co w prosty sposób można dostosować styl ćwiczeń do stopnia zaawansowania praktykującego. I chociaż bardzo często kojarzymy jogę głównie z ćwiczeniami fizycznymi to warto wiedzieć, że na jogę składa się więcej elementów, są to:

• asany, czyli pozycje, które wzmacniają ciało i zwiększają jego elastyczność;
• pranajamy, czyli techniki oddechowe, które poprawiają koncentrację, redukują stres, dotleniają organizm oraz pomagają harmonizować ciało i umysł;
• elementy medytacji, wspierające praktykującego w osiągnięciu skupienia, uspokojenia umysłu i ćwiczeniu uważności;
• filozofia, w tradycji jogi zasady etyczne i duchowe są niezwykle istotne.

Praktyka jogi, dzięki swojemu wszechstronnemu oddziaływaniu na organizm, bardzo dobrze wspiera nas w osiągnięciu harmonii i równowagi, dzięki której możemy żyć dłużej w zdrowiu i sprawności. Dlatego też joga jest jedną z tych aktywności, do których zapraszamy gości uzdrowiska NAMI.